Spółka cywilna, choć powszechnie stosowana w działalności gospodarczej, nie posiada osobowości prawnej ani zdolności prawnej. Oznacza to, że nie może występować jako samodzielny podmiot w postępowaniach administracyjnych, w tym także w przypadku uzyskiwania pozwolenia na budowę. W polskim systemie prawnym, zgodnie z art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.), spółka cywilna nie jest uznawana za stronę postępowania administracyjnego. W praktyce oznacza to, że nie może ona składać wniosków o wydanie decyzji administracyjnych, w tym pozwoleń na budowę.
Status prawny spółki cywilnej
Orzecznictwo sądowe jednoznacznie potwierdza brak osobowości prawnej spółki cywilnej. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 stycznia 1996 r. (sygn. akt III CZP 111/95) oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 22 listopada 2006 r. (sygn. akt VII SA/Wa 818/06) wskazały, że spółka cywilna nie może być traktowana jako podmiot praw i obowiązków w rozumieniu prawa. W konsekwencji, wszelkie zobowiązania i prawa związane z działalnością gospodarczą spółki cywilnej są przypisane bezpośrednio wspólnikom, a nie samej spółce jako odrębnemu podmiotowi.
Umowa spółki cywilnej
Na mocy art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa spółki cywilnej zobowiązuje wspólników do współdziałania w osiągnięciu wspólnego celu gospodarczego. Wspólnicy, działając na podstawie tej umowy, prowadzą działalność gospodarczą, jednakże sama spółka jest jedynie stosunkiem zobowiązaniowym łączącym wspólników, a nie odrębnym przedsiębiorstwem czy bytem prawnym. Dlatego też spółka cywilna jako taka nie może występować jako wnioskodawca o pozwolenie na budowę.
Kto może wystąpić o pozwolenie na budowę?
W sytuacji, gdy wspólnicy spółki cywilnej chcą realizować inwestycję budowlaną, mogą oni jako osoby fizyczne, będące współwłaścicielami nieruchomości, złożyć wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego oraz o wydanie pozwolenia na budowę. W takich przypadkach decyzja administracyjna zostaje skierowana do poszczególnych współwłaścicieli nieruchomości, którzy formalnie wnioskują o pozwolenie.
Zdolność administracyjna i prawo budowlane
Warto zauważyć, że prawo administracyjne traktuje zdolność administracyjną szeroko, co oznacza, że nie musi ona pokrywać się z osobowością prawną w innych dziedzinach prawa. Jednakże, w odniesieniu do prawa budowlanego, nie ma specjalnych przepisów uprawniających spółkę cywilną do uzyskania pozwolenia na budowę. Zgodnie z art. 32 ust. 4 pkt 2 ustawy Prawo budowlane, pozwolenie na budowę może być wydane tylko temu, kto złoży odpowiednie oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Ponieważ wspólnikami spółki cywilnej są osoby fizyczne, to właśnie oni jako współwłaściciele muszą złożyć takie oświadczenia.
Warto zaznaczyć, że chociaż spółka cywilna nie może samodzielnie ubiegać się o pozwolenie na budowę, wspólnicy tej spółki mają możliwość wystąpienia o takie pozwolenie, jeśli są właścicielami nieruchomości, na której planowana jest budowa. Wszelkie formalności związane z procesem administracyjnym muszą być jednak realizowane przez osoby fizyczne będące wspólnikami, a nie przez samą spółkę cywilną. Jeżeli mają Państwo pytania odnośnie pozwolenia na budowę, zapraszamy do kontaktu.
