Samowola budowlana to problem, który może dotyczyć każdego inwestora budowlanego, a także właściciela nieruchomości. Jest to sytuacja, w której obiekt budowlany został wzniesiony lub przebudowany bez wymaganych pozwoleń i zgodności z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego. W Polsce kwestie związane z samowolą budowlaną reguluje ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane. Kto jednak jest odpowiedzialny za stwierdzenie, czy dany obiekt to samowola budowlana? Przeanalizujmy ten proces krok po kroku.
Samowola budowlana? Kto to może stwierdzić?
Decyzję o tym, czy dany obiekt budowlany może być uznany za samowolę budowlaną, podejmuje odpowiedni organ nadzoru budowlanego. Głównymi instytucjami odpowiedzialnymi za takie oceny są inspektoraty nadzoru budowlanego na różnych szczeblach administracyjnych.
Inspektorat Nadzoru Budowlanego na szczeblu powiatowym
W przypadku inwestycji, dla których pozwolenie na budowę zostało wydane przez starostwo lub urząd miasta na prawach powiatu, decyzję o samowoli budowlanej podejmuje powiatowy inspektor nadzoru budowlanego. To tutaj trafiają sprawy dotyczące budów realizowanych na terenie powiatu.
Inspektorat Nadzoru Budowlanego na szczeblu wojewódzkim
Natomiast dla inwestycji, które uzyskały pozwolenie na budowę wydane przez urząd wojewódzki, kompetencje w zakresie stwierdzania samowoli budowlanej przypisane są wojewódzkim inspektoratom nadzoru budowlanego. To właśnie tam podejmuje się decyzje dotyczące obiektów budowlanych realizowanych na poziomie województwa.
Kiedy nadzór budowlany wstrzymuje roboty budowlane?
W sytuacji, gdy inspektor nadzoru budowlanego uzna, że zmiany w projekcie budowlanym mają istotny charakter lub istnieją przesłanki, że obiekt jest zamieszkany przed uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie, może wydać postanowienie wstrzymujące prowadzenie robót budowlanych. Jest to środek mający na celu zabezpieczenie dalszego przebiegu inwestycji i zapewnienie zgodności z przepisami prawa budowlanego. Oczywiście przed wydaniem dokumentacji następuje wizyta na miejscu budowy w celu oceny stanu faktycznego. Wówczas to inspektor sprawdza, czy prowadzone prace są zgodne z przepisami i posiadanymi pozwoleniami. Następuje weryfikacja dokumentów związanych z budową, takich jak pozwolenia na budowę, projekty budowlane, zgłoszenia budowlane oraz inne dokumenty administracyjne. W niektórych zaś przypadkach może być konieczne przesłuchanie dodatkowych świadków, takich jak sąsiedzi, pracownicy budowlani czy inni zainteresowani.
Obowiązek sporządzenia nowego projektu
Dodatkowo, jeśli zmiany w projekcie budowlanym uznane zostaną za istotne, nadzór budowlany może nałożyć obowiązek sporządzenia i przedstawienia nowego projektu zagospodarowania działki lub terenu, albo projektu architektoniczno-budowlanego zamiennego. Taki wymóg ma na celu zapewnienie, że budowa będzie realizowana zgodnie z wymaganiami prawnymi i urbanistycznymi.
Wnioski te pokazują, jak istotną rolę odgrywa nadzór budowlany w kontrolowaniu i zapewnianiu zgodności inwestycji budowlanych z prawem. Regularne przestrzeganie wymogów formalnych i prawnych podczas realizacji budów jest kluczowe dla uniknięcia problemów związanych z samowolą budowlaną oraz zapewnienia bezpieczeństwa i stabilności wykonanych obiektów.
Jeżeli mają Państwo wątpliwości co do legalności swojej inwestycji budowlanej, zawsze warto skonsultować się z odpowiednimi organami nadzoru budowlanego lub specjalistą prawnym specjalizującym się w prawie budowlanym. Serdecznie zapraszamy do kontaktu.
Skontaktuj się z nami już dziś
